LAAT JIJ JOUW MENS GENOEG MENS ZIJN?

LAAT JIJ JOUW MENS GENOEG MENS ZIJN?

Dit is een tekst uit 2018


Dag jongens en meisjes,

Het baart mij zorgen. Niet het milieu. Niet opkomend rechts. Niet technologie, de toename van psychische problemen onder jongeren, de ouderenzorg, de vluchtelingen of het dierenleed van vandaag de dag.

Niet vandaag.

Vandaag maak ik mij zorgen om de kinderen. Om de toekomst. Om ónze kinderen en ónze toekomst. Ik maak mij zorgen over hoe wij hen opvoeden. Ik maak me zorgen over alle vooroordelen, stereotypes, keurslijven en verwachtingen waar wij onze kinderen massaal aan blootstellen. Ik maak mij zorgen over een heersend stigma van modder en jongens tegenover dat van meisjes en poppen. Ik maak mij zorgen om de mogelijkheid die kinderen voelen om zichzelf te zijn. Jezelf zijn is hip, een hype, gaande. Het internet zou vol mensen staan die zichzelf zijn. Maar als we door die laag heen kijken, die laag van hip en happening en hashtags, blijft de kern dan niet staan? Jezelf kunnen en mogen zijn ís belangrijk. Om wél die toename van psychische problemen bij jongeren de kop in te drukken.

Maar hoe kunnen kinderen (leren) zichzelf te (mogen) zijn als we hen vanaf dag één in ofwel hokje roze, ofwel hokje blauw parkeren?

Bijna een jaar terug raakt de campagne Laat jij jouw jongen genoeg jongen zijn? van SIRE[1], Stichting Ideële Reclame, in flinke opspraak.[2] Onder het mom ‘Jongens en meisjes zijn gelijkwaardig, maar niet hetzelfde’ voelde SIRE de vrijheid om het leergedrag van jongens onder het kopje ‘Experimenteren, risico’s nemen, doen’ te plaatsen. Daarmee raakte de stichting een gevoelige snaar in ogenschijnlijk geëmancipeerd Nederland. Want meisjes duidelijk niet: meisjes hebben blijkbaar geen behoefte aan experimenteren, risico’s nemen en doen. Meisjes zullen wij achter tafels plaatsen, wij zullen hun boeken voorschotelen en zij zullen zonder kleerscheuren of wangedrag, zonder kapotte knieën of door modder doorweekte jassen in stilte hun jeugd doorlopen.

Zwart-wit? Ja.

Maar deze campagne bestaat. Deze campagne spoort ouders aan om hun jongens te laten rennen, vliegen, klimmen. Deze campagne spoort ouders aan om hun jongens in de modder te laten spelen en hun jongens’ wangedrag vaker te accepteren. En de meisjes dan?

Mijn liefde voor katten en voor Emma Watson werd in 2017 gebundeld in een videointerview van digitaal mediabedrijf Buzzfeed[3]. Watson staat bekend als uitgesproken feministe en ook in het interview, dat oorspronkelijk ging over de live-actionversie van Belle en het Beest van Disney, kwam haar kijk op gendergelijkheid naar voren.

Interviewer: “What would you say is the biggest problem facing young women today?”
 
Emma Watson: “We think that we live in a post-feminist society, and we do not. We're told we don't need feminism anymore, that we have the vote, that like, we're all good. And I think, actually, that's incredibly disconcerting because then, when young women move into the world and they realize, Oh, why am I not being paid the same, why am I being treated differently? And they start to blame themselves because they don't understand that they're part of a historic pattern, they're part of a much larger system which is kind of working a little bit against them.”

Wat mij het meest raakte aan Watsons woorden, was de volgende zin: “We think that we live in a post-feminsim society and we do not.” Ik denk namelijk dat dat precies is wat er aan de hand is. Ja, vrouwenkiesrecht is inmiddels al enkele jaren ingewilligd en ja, sinds 1956 is de Wet Handelingsonbekwaamheid, die vrouwen ervan weerhield zelfstandig een bankrekening te openen, een verzekering af te sluiten of op reis te gaan zonder de toestemming van hun echtgenoot, ook verdwenen uit Neerlands wetboek[4]. Bovendien ben ik mede dankzij Dolle Mina baas in eigen buik[5], maar het zou kortzichtig zijn als we zouden doen alsof hiermee de zaak is afgedaan.

Voordat ik verder van wal steek over gendergelijkheid en hoe we die nog niet bereikt hebben, zou ik mijn definitie van ‘feminisme’ graag geven. Wat mij betreft staat feminisme namelijk volkomen los van mannenhaat, wat tegenwoordig te vaak met elkaar in één zin genoemd wordt. Feminisme is niet mannen het zwijgen opleggen ter wille van wereldheerschappij van de vrouw of een soortgelijk absurd scenario. Feminisme is op ieder vlak gelijke rechten voor mannen en vrouwen. Dat mannen en vrouwen op gelijke voet met elkaar staan en niet de een (of dat nou de man of de vrouw is) ergens daarboven dan wel daaronder. Feminisme heeft betrekking op mensenrechten en is, daaruit concluderend, een zaak die ons allemáál aangaat.

Vandaar ook dat ik niet uit ben op een glazenplafondspeech. Dat plafond, dat is er en dat weten we. Daar moeten we iets mee en dat weten we ook. We werken er zelfs aan. Wat ik echter graag zou willen aankaarten is het belang van feminisme voor alle jongens die niet door de modder willen rollen en alle meisjes die juist niet kunnen wachten. Waar is de gelijkheid van SIRE voor jongens die liever een boek lezen? Ik zal het je vertellen: nergens. Die gelijkheid is in geen velden of wegen te bekennen, in ieder geval niet binnen de beruchte campagne. Dat is mijn punt: kinderen in keurslijven duwen omdat we dat makkelijk vinden is onbegrijpelijk. Waarom kijken we niet gewoon naar de behoefte van het kind. Het individu. Het mens. Ongeacht geslacht. De waarde en het belang van zowel de eerste als de tweede feministische golf, waarin gestreden werd voor gelijke rechten voor beide geslachten, lijkt vergeten te worden als we terug gaan naar de stereotypering waar SIRE zich schuldig aan maakt.

Ja, het is waar: vroeger werd er ook al dit onderscheid gemaakt en daar is niemand aan doodgegaan. Maar heel eerlijk, iets laten ‘omdat het altijd zo was’ is toch de meest slechte reden om iets niet aan te gaan? Dat zou ik willen vatten onder ‘je eigen ontwikkeling in de weg staan’ en ‘eventuele verbetering niet aangaan’. Beide lijken me in geen enkele situatie goed. En natuurlijk, jongens en meisjes, mensen, zitten fysiologisch hier en daar anders in elkaar. Het zou naïef en mij te verwijten zijn als ik dat zou wegwuiven of ontkennen. Dat betekent echter niet dat vrouwen niet hun eigen geld zouden kunnen beheren (zoals men tot 1956 (dat is nog maar 62 jaar geleden!) dacht) net zo min als dat dat betekent dat mannen hun emoties niet zouden mogen tonen omdat dat bij hen een teken van zwakte zou zijn. Dat betekent net zo min dat jongens naar buiten moeten om zich zo optimaal mogelijk te ontwikkelen als dat meisjes om zelfde redenen binnen gehouden moeten worden. Dat heeft bijzonder weinig met de fysiologie te maken, maar met wie je kind als mens is.

Ja, hier maak mij vandaag dus zorgen om. Als dit niet verandert en we onszelf zo blijven beperken, vind ik ook dat we moeten stoppen met van onze kinderen vragen of ze alsjeblieft zichzelf kunnen zijn. Dat we dan ook moeten stoppen met zeggen dat ‘jezelf zijn’ zo ontiegelijk belangrijk is. De ironie. ‘Jezelf zijn’ lijkt me in dit geval zaak van daad bij het woord voegen en die verdomde grenzen een keer de deur uit doen. Ik ben zelf opgegroeid in een gezin met drie broers. Als je iemand uit ons gezin blij maakte met bomen, gras, modder en kapotte broeken, dan was ik dat en ik kijk daarop terug als waardevolle extra ontwikkelingsmogelijkheid die ik heb doorlopen. Náást mijn gewenst meisjesachtige lezen aan tafel en mijn moeder helpen met koken, wat ik net zo goed heb ervaren als waardevol. Het gaat mij erom dat we in het ontwikkelingsproces van kinderen verder denken dan de op geslacht gebaseerde grenzen die er zijn ontstaan in de loop van de geschiedenis. Wat mij betreft staan we op een punt in de geschiedenis waar we de tijd, het gedachtegoed en de middelen hebben om dit soort zaken te veranderen en het lijkt me zonde als we die kansen niet benutten. Het enige wat er gebeurt als onze jongens voortaan ook met poppen mogen spelen, is dat ze zich op bredere vlakken ontwikkelen, waardoor we mijns inziens completere (en misschien zelfs gelukkigere, maar dat is wel heel zweefteef en stof voor een andere discussie) mensen creëren. Want dat is wat we uiteindelijk allemaal zijn: mens. Dag. Mensen.


[1] Laat Jij Jouw Jongen Genoeg Jongen Zijn? (2017). Geraadpleegd op 27 mei 2018, van https://sire.nl/campagnes/laat-jij-jouw-jongen-genoeg-jongen-zijn/

[2] COC noemt nieuwe reclame SIRE ‘ronduit schadelijk’. (2017, 25 juli). Geraadpleegd op 27 mei 2018, van https://www.rtlnieuws.nl/gezin/coc-noemt-nieuwe-reclame-sire-ronduit-schadelijk

[3] Farber, L., Rose, M., & Zamora, C. (2017, 16 maart). We Interviewed Emma Watson While She Played With Kittens And It Was Absolutely Adorable. Geraadpleegd van https://www.buzzfeed.com/lindsayfarber/emma-watson-loves-kittens-and-we-love-emma-watson?utm_term=.il9AGy4XO#.vvk3bGp46

[4] Vrouwen tot 1956 handelingsonbekwaam. (2012, 2 maart). Geraadpleegd op 13 juni 2018, van https://historiek.net/vrouwen-tot-1956-handelingsonbekwaam/15127/

[5] Baas in eigen buik. (2016). Geraadpleegd op 3 juli 2018, van https://www.atria.nl/nl/parel/baas-eigen-buik


© 1998-2020, Maaike van Maltha, All Rights Reserved.
Reacties zijn gesloten.